Łódkowanie parkietów i negatywny wpływ tego zjawiska na estetykę powierzchni.
Łódkowanie może mieć postać nierówności wklęsłych jak i wypukłych na płaszczyźnie klepek.Znacznie częściej dochodzi do odkształceń wklęsłych, gdzie krawędzie boczne klepek są podniesione względem płaszczyzny posadzki drewnianej.Bezpośrednią przyczyną powstawania zjawiska łódkowania jest różnica wilgotności między górną i dolną płaszczyzną klepek . Gatunek drewna ,proporcja szerokości do grubości, wilgotność początkowa oraz sposób wykonania klepki i stosowane kleje,to czynniki które zasadniczo wpływają na łódkowanie. Stosunek szerokości do grubości klepki powinna wynosić najwyżej 4:1. Jeżeli wartość tego współczynnika wynosi więcej to należy liczyć się z prawdopodobieństwem,,łódkowania” i możliwości wystąpienia problemów. Zjawisko to występuje często przy montażu dyli podłogowych (desek) wykonywanych z litego drewna. Ich wymiary z niekorzystnym stosunkiem szerokości do grubości wymagają szczególnie starannej selekcji.Słoje roczne drewna mają się układać w układzie stycznym,tj. nachylenie do płaszczyzny deski pod kątem nie mniejszym niż 70º. Przy montażu tego typu materiałów, układ słojów drewna ma zasadnicze znaczenie na uzyskanie oczekiwanych efektów wizualnych i technicznych. W przypadku typowych klepek znacznie większy wpływ na łódkowanie ma rodzaj powłoki którą zastosujemy do wykończenia i zabezpieczenia drewna, oraz sprawdzone w parkieciarstwie kleje i grunty profesjonalnych firm. W normalnych warunkach lakier nie ma żadnego negatywnego wpływu na parkiet. Zastosowanie lakierów w niekorzystnych warunkach wilgotnościowych spotęguje łódkowanie, utrudniając swobodny przepływ powietrza, nie zabezpieczając przed wnikaniem wilgoci. W takim przypadku należy zastosować powłokę olejowo- woskową umożliwiając tym cyrkulację powietrza. Łódkowanie w znacznym stopniu zostanie opanowane, gdy podczas montażu parkietu, na dobrze wyschniętym podkładzie, użyte zostaną tylko dobre i sprawdzone materiały. Ważne jest również, aby podłoga drewniana nie została zbyt szybko wyszlifowana i polakierowana (min14 dni po montażu). Czas oczekiwania przed lakierowaniem powinien wynosić tyle, aby uzyskać stan równowagi higroskopijnej w drewnie, podkładzie i powietrzu. Wpływ wszystkich tych czynników został dokładnie przeanalizowany w badaniach prowadzonych na 10 milimetrowym parkiecie , dając ogólny obraz wpływu wilgotności na drewno podczas klejenia. Użyto dwuskładnikowego kleju poliuretanowego o zawartości 2,4 % substancji lotnych i kleju dyspersyjnego o zawartości wody 26,8 %. Różnica w zawartości substancji niekorzystnych dla drewna w obu przypadkach jest znacząca, co wpływa na szybkość i jakość prac parkieciarskich.
Przy kleju dwuskładnikowym wilgotność płaszczyzn klepek nie wykazuje istotnych zmian w stosunku do siebie podczas badań. Wilgotność klepki jest jednakowa w całym przekroju i w tym wypadku łódkowanie nie powinno wystąpić. Parkiet po stwardnieniu kleju jest gotowy do szlifowania, już po 24 godzinach. Przy użyciu kleju dyspersyjnego podnosi się wilgotność drewna na spodzie klepek i osiąga maksimum w pierwszym dniu ,wzrastając o 3,7 %. Jednocześnie na licu parkietu wilgotność drewna podnosi się tylko o 1,5 %. Różnica wilgotności 2,2 % prowadzi do silnego łódkowania powierzchni. Po około 10 dniach różnica wilgotności ustala się poniżej wartości 1 %. Łódkowanie z biegiem czasu minimalnie się cofa, ale nawet po 28 dniach, kiedy wilgotność na górze i dole klepki jest równa, nie wraca do pierwotnego stanu. Po 3tyg . również zanotowano różnice w wilgotności wierzch/ spód klepki. Wyjaśnieniem tego jest fakt, iż wilgotność z podkładu jest bardzo wolno przekazywana do drewna. Podkład działa jak gąbka ,chłonie wilgoć z kleju, aby powoli ją oddajwać do drewna. Jeżeli szlifowanie i lakierowanie nastąpi za szybko, stworzona powłoka lakiernicza utrudni przepływ resztek wilgoci i powodując łódkowanie. Należy zwrócić uwagę na różnorodność gatunków drewna i ich rozszeżalność liniową, oraz wilgotność powietrza w pomieszczeniu. Bezwzględnie przestrzegać prawidłowej wilgotności pomieszczenia,podkładu i klepek, które przy zbyt niskiej wilgotności malą większe tendencje do łódkowania. - Podobne do łódkowania parkietów zjawisko zachodzi w podłogach laminowanych. Negatywny efekt wizualny jest widoczny na całym obwodzie poszczególnych desek i dotyczy podnoszenia się krawędzi. Efekt ten widoczny jest przeważnie w tanich panelach o nie impregnowanych piórach i wpustach. W przypadku paneli reklamuje się odporność na ścieranie, nie informując o nasiąkliwości. Panele o wysokiej nasiąkliwości (np. ok. 18%) będą miały po zamontowaniu zawsze wystające krawędzie. W błyskawicznym tempie przetrą się, bez względu odporności na ścieranie.W panelach jakość kleju ma zasadnicze znaczenie. Zalecany jest klej z grupy D-3, powodujący jak najmniejsze pęcznienie krawędzi. Duży wpływ na podnoszenie się krawędzi ma głębokość wpustu i szerokość pióra. Panele o zbyt głębokim wpuście, po zastosowaniu kleju mają podniesione brzegi zawsze od strony tegoż wpustu, a nigdy od strony pióra. Łódkowania podłóg niweczy dobre wrażenie zakończonych wzorowo prac.
Reasumując - podstawowym warunkiem dobrze wykonanej usługi jest ocena warunków . Zbyt duża wilgotność w podłożu,drewnie lub powietrzu na pewno uniemożliwia pracę. Podczas prac parkieciarskich bezwzględnie unikać jednoczesnych robót malarskich i ceramicznych. Wilgoć farb,zapraw itp., może zniszczyć posadzkę wyłożoną drewnem, która szybko chłonie wilgoć. Bezwzględnie zakazać przykrywania nowego parkietu folią. którą inwestor lub malarz rozkłada na podłodze dla tzw.ochrony. Pod powierzchnią folii, a jednocześnie nad parkietem, kumuluje się spora ilość wilgoci pochodząca z lakieru, który na całkowite utwardzenie potrzebuje ok. 7-14 dni. Resztki wilgoci z kleju i podłoża przedostają się do klepek i kumulują w górnych warstwach nie przedostając się dalej po napotkaniu nieprzenikalnej bariery z folii. Do ochrony powierzchni parkietu nadaje się tektura falista lub karton.
Włodzimierz Kasa |
